Митот за потеклото на светот

Прв од познатите митови за кои ќе зборуваме е „Митот за потеклото на светот“.

Според овој мит, во почетокот немало посебно земјиште, вода и небо. Сè било измешано и владеел хаос. Потоа биле разделени од хаосот божицата Геа (Земјата) и богот Уран (небо). Оваа божица Геа (Земјата), родила неколку гиганти или титани. Уран, плашејќи се дека неговите деца ќе се расправаат за власта, ги затворил титаните во подземна длабока клисура. Еден од нив, Хронос (време), успеал да побегне од бездната и да ги ослободи и преостанатите титани. Геа му помогнала да ја зграби власта на татка си и станал господар на светот. Но, Хронос мечтаел засекогаш да остане да владее со светот, но бидејќи го прогонил од владеачкиот трон својот татко Уран, за да ја земе од него власта, постојано се плашел да не се случи некој од неговите 13 синови, да го направи истото и со него. За да се спаси од нив смислува едно грозно решение, секогаш кога ќе му се родело дете тој го голтнувал, и бидејќи и тие биле бесмртни живееле во неговиот стомак. Неговата сопруга Реја, пак, сакала дете и кога го родила Зевс му подметнала камен да голтне, а Зевс го однела на една планина на островот Крит. Таму пораснал Зевс, а по некое време дошол и му кажал на Хронос дека му е син, но дека нема да го убие само да му ги даде браќата. Така Зевс ги добил своите одамна пораснати браќа Посејдон и Хадес. Кога дошло време Хронос, пак, исто така бил соборен од власт, по жестоки борби, помеѓу титаните и неговите деца во која победуваат неговите деца, а неговиот син Зевс, станува врховен бог и господар на светот. Титаните се од лозата на Уран и Геа. Ги има во повеке степени. Ние ќе го претставиме само првиот степен:

1.  Феба – божица на Месецот 
2.  Хиперион – бог на Сонцето 
3.  Кеј – бил фрлен во Гирос 
4.  Криј – сопруг на Еурибина 
5.  Крон – втор владетел после Уран
6.   Мнемозина – мајка на деветте музи 
7.  Јапет – фрлен е во Тартар
8.   Океан – бог на морето и најсилен Титан, кој ги создал реките и целата вода. 
9.  Реа – кралица на боговите 
10.  Теа – божица на светлината
11.   Темида – божица на праведноста и редот 14
12.   Тетија – божица наморето 

Феба ( грч. Φοίϐη, Phoíbê), нејзини родители се Уран, татко-небо и Геа, мајка-земја. Феба е Титан. Таа со својот маж и брат Кеј ги има децата Лето и Астерија, а нејзини внуци се Аполон и Артемида. Феба управува и со пророштвото во Делфи, а тоа и го доверила Темида.

Хиперон (грч. Ὑπερίων, Hyperíôn), бог на светлината. Тој не е важен бог, но е поврзан затоа што е Титан и син на Уран и Геа. Тој прв го има разбрано движењето на Сонцето, Месецот и ѕвездите.

Криј – господин (грч. Κρίος, Kríos), титан син на Уран и Геа, и е заштитник на ѕвездите. Кријевиот брат Креон го тргнал Уран со кастрирање. Во текот на ноќта, Криј и останатите машки Титани, освен Океан, стражареле на разни страни на светот. Криј бил на југ, а Креон на средината на светот и го кастрирал Уран. Кога станал крал на светот, Титаните помеѓу себе се венчале. Криј се оженил со Еурибија, своја полусестра, и имал три деца. Криј се бори против боговите и загубува, па затоа е фрлен во подземјето. Таму го фрла Зевс. Криј е поврзан со својот брат, Титанот Хиперион, кој е бог на небесните тела. 

Крон или Хронос или Хрон или Кронос (грч. Κρόνος, Krónos) е бог на жетвата. Тој е бог на семето. Се помешува со богот на времето Крон кој настанува од Хаосот. Во Атина на дванаесетиот ден секој месец се одржува фестивал во чест на Крон.

 

Мемнозина (грч. Mνημοσύνη, Mnêmosúnê), божица е на помнењето и мајка на Музите, ќерка е на Уран и Геа. Реката во Адот е наречена според неа. Исто така таа е и една од жените на Зевс. Тој спиел со неа девет ноќи и така ги создал деветте Музи. Во Адот има две реки, Лето и Мемнозина. Мртвите души пијат од Лето за да не се сеќаваат на своите минати животи, а кој пие од 15 Мемнозина се сеќава на сè и знае сè. 

Јапет (грч. Ίαπετός, Iapetós), тој е предок на луѓето, а по него е наречен Сатурновиот месец Јапет. Јапет е мистериозен бог, многу малку се спомнува. Негова жена е божицата Климена а нивни дца се Атлас, Прометеј, Епиметеј и Менетиј. Се зборува дека кога Уран ги затворил Киклопите во подземјето, Геа се налутила и им наредила на Титаните да го кастрираат татко им. Јапет чувал стража додека Крон ја завршувал зададената работа. Јапетовиот син Прометеј се смета за создател на лугето, а со тоа и на Грците. 

Океан (грч. Ὠκεανός, Okeanos), бог на морето, титан, од неговото име произлегува и името океан. Тој е најстар Титан, негова жена е Тетија, тие двајца ја одгледале Кроновата и на Реја ќерката Хера, а своја внука. Освен Хера тие имаат многу деца реки, езера, фонтани, облаци, како и морските нимфи. Во почетокот Океан владеел со сета вода, но подоцна власта ја препуштил на Посејдон. Претставен е како силен маж со долга брада и рогови, а долниот дел на телото во вид на змија. Домот на Океан е на крајот на светот.

 Реа или Реја (грч. Ῥέα, Rea), нејзин знак е Месец, животно и е лав, а името и значи извор. Нејзин маж е Крон, а деца Деметра, Хера, Ад, Посејдон, Зевс. Крон ги изел сите деца освен Посејдон и Зевс. Реа го сокрила Зевс во пештера, а кога пораснал Зевс го убил својот татко и станал крал, а својата мајка ја поштедил.

Теа (грч. Θεία, Theía; Θέα, Théa; Αἴθρα, Aíthra), ја нарекуваат и сјајна. Таа е божица на видот и светлината како и на небото. Нејзиниот брат Хиперион и е маж, а нивни деца се: Сонцето, Месецот и Зората. 

Темида (грч. Θέμις, Thémis), божица на праведноста, а значи и закон на природата како и ред. Таа не е осветољубива туку нежна и 16 мила, Темида го одржува редот и мирот во светот, а ја прикажуваат со вага во раката. Темида е втора Зевсова жена, и имаат две деца. 

Тетија (грч. Τηθύς, Têthýs), таа со својот брат и маж Океан имаат многу деца родители се на океанските нимфи, кои ги има 3000, а и на сите реки, езера, фонтани.

Доколку сте заинтересирани и за другите митови кои се на листата на предходната објава, оставете коментар со кој ќе не известите кој мит би сакале да биде следен мит за кој ќе зборуваме.